Pierwsza w 2024 roku koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Wyjątkowa okazja do odnalezienia największej planety Układu Słonecznego na niebie

Dziś 18 stycznia 2024 nastanie widowiskowa koniunkcja Księżyca z Jowiszem. Zjawisko będzie widoczne po zachodzie Słońca wysoko nad południowo-wschodnim horyzontem. W pełnej krasie widoczne są również gwiazdozbiory nieba zimowego z majestatycznym Orionem w roli głównej.

Koniunkcja Księżyca z Jowiszem

Dziś 18 stycznia 2024 przy bezchmurnym niebie warto spojrzeć w niebo w stronę Księżyca – nasz naturalny satelita jest w pierwszej w tym roku koniunkcji z Jowiszem, co oznacza, że oba obiekty są widoczne tuż obok siebie na niebie. Koniunkcja czyli zbliżenie obu ciał na niebie będzie największe a więc najciaśniejsze około godziny 21:10 u nas obowiązującego czasu środkowoeuropejskiego. Jednak zbliżenie Księżyca i największej planety Układu Słonecznego można obserwować już pół godziny po zachodzie Słońca, które w Cieszynie nastanie o godzinie 16:16, kiedy to Jowisz będzie już dobrze widoczny. Księżyc będzie widoczny znacznie wcześniej.

Oba ciała znajdują się wysoko nad południowo-wschodnim horyzontem. Jowisz to ten jasny niemigoczący punkt przy Księżycu (w lewo i nieco niżej), z łatwością dostrzegalny gołym okiem nawet z dużego miasta. Księżyc, który nad ranem o godzinie 4:53 znalazł się w pierwszej kwadrze jest coraz jaśniejszy i zbliża się teraz do pełni. Księżyc i Jowisz zajdą za horyzont około godziny pierwszej w nocy.

Koniunkcje

Zbliżenie się do siebie obiektów na niebie nazywamy koniunkcją i choć w rzeczywistości te obiekty dzieli ogromny dystans, z naszego punktu widzenia wydają się być blisko siebie na niebie. I tak podczas dzisiejszej koniunkcji Księżyca z Jowiszem, Księżyc znajduje się w przybliżeniu 372 tysięcy kilometrów a Jowisz 711 milionów kilometrów od Ziemi.

Kiedy obserwować

Obserwacje opisanej wyżej koniunkcji Księżyca z Jowiszem warto zaplanować na godzinę 18:50 u nas obowiązującego czasu, kiedy to od zachodniego horyzontu w kierunku Księżyca po niebie przemknie Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ISS. Stacja ISS porusza się po okołoziemskiej orbicie w wysokości 420 kilometrów i zobaczymy ją jako wolno poruszający się punkt, którego blask będzie dorównywał Jowiszowi. O godzinie 18:53 stacja ISS w leci w ziemski cień i przestanie być dla nas widoczna.

Przez pięć minut od godziny 18:53 widoczny będzie również przelot Chińskiej Stacji Kosmicznej Tiangong. Stacja Tiangong obiega Ziemię w wysokości 378 kilometrów. Jest mniejsza od Międzynarodowej Stacji ISS a więc odbija mniej światła słonecznego. Dlatego jej blask jest znacznie słabszy od Jowisza i w dodatku będzie poruszać się nisko nad horyzontem od zachodu na południe. Do jej obserwacji potrzebny będzie otwarty horyzont w kierunku południowo-zachodnim.

Zimowe gwiazdozbiory

Najpiękniej wygląda niebo podczas długich zimowych nocy. Sklepienie niebieskie jest wtedy ciemniejsze i widać na nim wiele pięknych gwiazdozbiorów już wieczorem. Niewątpliwie wśród nich dominuje gwiazdozbiór Oriona. W środku między czerwonawą Betelgeuse w górze a niebieskawym Rigelem w dole znajduje się Pas Oriona, składający się z trzech niebieskich gwiazd.

Najjaśniejsze gwiazdy zimowych konstelacji są dobrze widoczne nawet w miastach. Wyróżniają się wyrazistymi kolorami i tworzą tzw. Sześciobok Zimowy. Odnajdziemy je przy pomocy dołączonej mapki, na której zaznaczono również położenie Księżyca i Jowisza. Na mapce zaznaczone jest również położenie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS dokładnie o godzinie 18:52.

Przy pomocy mapki przy dole odnajdujemy niebieskiego Rigela z gwiazdozbioru Oriona, w prawo nieco wyżej czerwonawego Aldebarana z Byka często zwanego „czerwonym okiem Byka”. Dalej u góry błyszczy białym kolorem Kapella z konstelacji Woźnicy, po lewej stronie odnajdujemy białawego Kastora i bladopomarańczowego Polluksa z Bliźniąt, poniżej którego świeci bladoniebieski Procjon z Małego Psa. Całość dopełnia Syriusz z Wielkiego Psa – najjaśniejsza gwiazda naszego nieba. Ma barwę białą, lecz skutkiem swego niskiego położenia zwykle silnie migoce mieniąc się przy tym barwami tęczy. W środku opisanego sześcioboku świeci czerwonawa Betelgeuza z Oriona.