W tym roku przypada 80. rocznica zrzutu Cichociemnych w Dębowcu. Obchody rocznicowe odbędą się online

DĘBOWIEC / W tym roku przypada 80. rocznica pierwszego zrzutu Cichociemnych na terenie okupowanej Polski, które miało miejsce w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku w Dębowcu. Z wielu zaplanowanych wydarzeń organizatorzy musieli zrezygnować z powodu pandemii.

Rocznica upamiętniona będzie w sobotę 13 lutego. Odsłonięta zostanie tablica informacyjna poświęcona Cichociemnym. Będzie prelekcja historyka – pasjonata, część artystyczna w wykonaniu miejscowych dzieci, film o Cichociemnych. A wszystko to online.

Tegoroczne obchody online

W 50. rocznicę Pierwszego Zrzutu Cichociemnych mieszkańcy Gminy Dębowiec ufundowali obelisk, który upamiętnia to ważne wydarzenie. Co roku w lutym przed pomnikiem składane są kwiaty. Przy okazji rocznic Dębowiec odwiedzają goście z całej Polski. Przede wszystkim jednostki wojskowe m.in. GROM.

– W tym roku obchodzimy 80. Rocznicę Pierwszego Zrzutu Cichociemnych w Dębowcu. Niestety ze względu na zaistniałą sytuację uroczystość będzie miała charakter symboliczny – mówi Wójt Gminy Dębowiec Tomasz Branny.

Symboliczny w terenie, gdzie przy pomniku spotka się jedynie garstka osób. Będzie wystąpienie Wójta Gminy Dębowiec Tomasza Brannego, złożenie kwiatów przed pomnikiem. Całą uroczystość będzie można śledzić w sieci.

Prelekcja historyczna, część artystyczna i film

Na godz. 10:45 zaplanowano część artystyczną, oczywiście w formie online. Wystąpią uczniowie Szkoły Podstawowej w Dębowcu im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej oraz młodzież z Dębowieckiego Klubu Cichociemnych. Swą wiedzą historyczną podzieli się z oglądającymi wydarzenie online pasjonat historii Sławomir Snopka.

O 18:00 zaś zaprezentowany zostanie, oczywiście również online, film „Cichociemni – 80 lat”. Wystąpi w nim. m.in. major Aleksander Tarnawski – ostatni żyjący Cichociemny, który w tym roku obchodził 100 urodziny.

Nie zabraknie również relacji z wizyty w Jednostce Wojskowej GROM  im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Ta jednostka Wojsk Specjalnych została sformowana 13 lipca 1990 w reakcji na postrzelenie przez terrorystów 30 marca 1990 w Bejrucie dwojga Polaków w odwecie za pomoc polskiego rządu w emigracji Żydów ze Związku Radzieckiego do Izraela.

– Zapraszamy serdecznie do śledzenia zaplanowanych wydarzeń w sieci – podkreślają organizatorzy obchodów rocznicowych, nad którymi patronat objął Starosta Cieszyński.

Elita Polskich Sił Zbrojnych

Spadochroniarze Cichociemni, należeli podczas II wojny światowej do elity Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Zrzucani na spadochronach do okupowanej Polski wspierali ruch oporu w kraju przez zajmowaniem się pracą wywiadowczą, sabotażem, sporządzaniem fałszywych dokumentów i dywersją. Walczyli także w oddziałach partyzanckich. Niektórzy wzięli udział w Powstaniu Warszawskim, gdzie 18 z nich zginęło. Podczas wojny straciło życie 103 Cichociemnych. Kolejni padli ofiarą procesów stalinowskich w powojennej Polsce.

Pierwszy zrzut  miał mieć miejsce 20 grudnia 1940 roku. Akcja została w ostatniej chwili odwołana. W końcu nocą z 15 na 16 lutego 1941 roku na obrzeżach Dębowca wylądowało na spadochronach pierwszych trzech żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Byli to kapitan Stanisław Krzymowski (ps. Kostka), rotmistrz Józef Zabielski (ps. Żbik) oraz kurier Czesław Raczkowski (ps. Orkan). Ostatni skok wykonano 27 grudnia 1944 roku.

Oddanie hołdu Cichociemnym

„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, aby oddać hołd wszystkim Cichociemnym, którym należy się szacunek całego Narodu, oraz aby przekazać pamięć o Nich kolejnym pokoleniom”, ogłosił rok 2016 „Rokiem Cichociemnych”. 

Więcej informacji o Cichociemnych można znaleźć na przykład na stronach Muzeum spadochroniarstwa i wojsk specjalnych im. ppłk. Adolfa Pilcha, Chichociemnego spadochroniarza AK w Wiśle, ewentualnie bezpośrednio w tej placówce. Pierwotnie zostało otwarte jako Izba Spadochroniarza 15 lutego 2003 roku w przeddzień 60. rocznicy lądowania w kraju ppor. Adolfa Pilcha i 62. rocznicy pierwszego zrzutu Cichociemnych w Dębowcu.

Muzeum Spadochroniarstwa

Później przekształcono Izbę w muzeum. Mieści się w Willi Agawa przy ul. Przylesie, jego filia znajduje się na skoczni narciarskiej im. Adama Małysza w Wiśle Malince. Znajdują się tu wszelkie pamiątki związane z polskim cywilnym i wojskowym spadochroniarstwem począwszy od czasów II RP po dzień dzisiejszy. Dotychczas  zgromadzono ponad 10 tysięcy eksponatów.

Inicjatorem uruchomienia tej placówki jest Piotr Wybraniec, który zaczął zgromadzać pierwsze eksponaty już w 1978 roku. W maju 2015 roku ówczesny minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak wyróżnił Wybrańca Odznaką Honorową i Medalem Pamiątkowym: „Kustosz Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego”.

Cichociemny Adolf Pilch

Patronem muzeum jest podpułkownik Adolf Pilch. Urodził się w 1914 roku w Wiśle. Podczas II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej. Potem udało mu się przedostać do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku wylądował na spadochronie w okupowanej Polsce i jako Cichociemny dowodził oddziałami partyzanckimi, biorąc udział w wielu potyczkach i bitwach, w zdecydowanej większości zwycięskich.

Po wojnie, w 1945 roku, zagrożony aresztowaniem przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa, opuścił Polskę i osiadł w Wielkiej Brytanii. Zmarł w styczniu 2000 w Londynie.

(indi, gam)