Jutro rano sierp Księżyca w pobliżu Wenus z Regulusem. Warto spojrzeć na poranne niebo

Jutro 19 września 2025 nastanie piękna koniunkcja Księżyca z Wenus, która zarazem tego poranka znajdzie się w bliskiej koniunkcji z najjaśniejszą gwiazdą konstelacji Lwa Regulusem. Przy bezchmurnym niebie zjawisko będzie widoczne przed świtem nad wschodnim horyzontem.

Na porannym niebie od kilku tygodni króluje Wenus w roli Gwiazdy Porannej. Jest drugim najjaśniejszym obiektem nocnego nieba po Księżycu. Godzinę przed wschodem Słońca nikt jej nie przeoczy i swym blaskiem z łatwością wpadnie każdemu w oko.

Koniunkcja Wenus z Regulusem

Druga w kolejności od Słońca planeta jest widoczna w drugiej części nocy. Od kilku dni przesuwa się na tle gwiazdozbioru Lwa w pobliżu Regulusa.

Regulus to najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Lwa i jedna z najjaśniejszych gwiazd na nocnym niebie. Jest to układ poczwórny składający się z dwóch par gwiazd. Świeci 150 razy jaśniej niż Słońce. Ze względu na położenie w gwiazdozbiorze gwiazda była też nazywana „sercem Lwa”.

Jutro 19 września 2024 nastanie najbliższe pozorne zbliżenie obu ciał. Regulus znajdować się będzie pod Wenus. Odległość dzieląca Wenus od błękitnobiałego Regulusa będzie wynosić mniej niż 50 minut kątowych.

Do Wenus z Regulusem dołączy sierp Księżyca

Również jutro 19 września 2025 do bardzo ciasnej koniunkcji Wenus z Regusel dołączy Księżyc oświetlony w zaledwie 7 procentach. Jego odległość od Wenus wynosić będzie 3,5 stopnia kątowego. Przy bardzo dobrych warunkach atmosferycznych cieniutki sierp Srebrnego Globu będzie dopełniony dobrze widocznym o porankach światłem popielatym – słabo oświetlona reszta zwróconej ku nam półkuli księżycowej. Zjawisko to wywołane jest rozproszonym światłem słonecznym na atmosferze ziemskiej, które dopada na nie oświetloną część Księżyca.

To jedna z najefektowniejszych koniunkcji w 2025 roku. Wzajemne położenie Księżyca, Wenus i Regulusa widoczne jest na dołączonej mapce nieba. Czerwona litera „E” na mapce to międzynarodowe oznaczenie wschodu (wschodniego kierunku geograficznego), w którym wschodzi Słońce.

Dobę później 20 września 2025 Regulus będzie znajdować się nieco w prawo nad Wenus a Księżyc w lewo pod Wenus.

Kiedy i jak obserwować

Do obserwacji opisanej koniunkcji nie potrzebujemy żadne specjalne wyposażenie. Zjawisko jest dobrze widoczne gołym okiem nawet z miejskiego środowiska. Potrzebny jest wolny od wszelkich przeszkód (zabudowań, drzew) wschodni horyzont. Jeśli mamy odkryty wschodni horyzont, to można nawet obserwować wygodnie przez okno z mieszkania albo domu.

Najlepiej obserwować 60 – 30 minut przed wschodem Słońca. Niebo będzie jeszcze dostatecznie ciemne, żeby wyraźnie widzieć Regulusa pod Wenus. W Cieszynie 19 września 2025 Słońce wschodzi o godzinie 6:27 czasu środkowoeuropejskiego letniego.

Koniunkcje

Koniunkcją nazywamy zbliżenie się do siebie obiektów na niebie. Choć w rzeczywistości te obiekty dzieli ogromny dystans, z naszego punktu widzenia wydają się blisko siebie na niebie.

W opisanej wyżej koniunkcji najbliższym ciałem jest Księżyc – nasz naturalny satelita, którego średnia odległość od Ziemi wynosi 384 tysięcy kilometrów. Dystans między Ziemią i Wenus w tym dniu wynosi 217 milionów kilometrów. Oczywiście najdalej znajduje się Regulus (jest to gwiazda i leży poza Układem Słonecznym), jego odległość od naszego Układu wynosi 79 lat świetlnych.

Rok świetlny to jednostka odległości stosowana w astronomii, a nie czasu. Jest równy odległości, jaką pokonuje światło w próżni w ciągu jednego roku juliańskiego (365,25 dnia). Jeden rok świetlny wynosi w przybliżeniu 9,46 biliona kilometrów. A więc odległość Regulusa od Ziemi wynosi 747,34 biliona kilometrów.

Na porannym niebie również Jowisz

W drugiej połowie nocy widoczna jest jeszcze jedna planeta – Jowisz. W porównaniu z Wenus jego blask jest słabszy i znajduje się wyżej nad horyzontem w gwiazdozbiorze Bliźniąt, w pobliżu dwu najjaśniejsze gwiazd tej konstelacji – Polluksa i Kastora, nazwanych tak na cześć mitologicznych bliźniaków, Dioskurów. Polluks jest jaśniejszy, czyli lepiej widoczny od Kastora.

Jowisz wschodzi przed północą, o świcie przed pełnym rozjaśnieniem nieba osiąga wysokość około 45 stopni nad horyzontem. Jutro 19 września 2025 znajduje się w prawo i wyżej od Księżyca z Wenus i Regulusem.

Przypominam, że planety rozpoznamy po stałym blasku i są zwykle jaśniejsze od widocznych nocą gwiazd, które w odróżnieniu od planet migoczą.