Sylwia Grudzień
E-mail: sylwia@zwrot.cz
W Senacie wczoraj odbyło się pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP XI kadencji. Rada przyjęła uchwałę, w której za priorytet uznała aktywizację młodzieży polonijnej. Poparła też kierunki i priorytety wsparcia działalności polonijnej Senatu na przyszły rok, a także postulowała przywrócenie wyborów korespondencyjnych obywatelom polskim za granicą.
Pierwsze posiedzenie Rady otworzyła marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Przypomniała, że Rada jest ciałem doradczym przy Marszałku Senatu RP w sprawach związanych z Polonią i Polakami za granicą i do jej zadań należy m.in. wyrażanie opinii na temat projektów ustaw i uchwał w tym obszarze.
Istotny lobbing Polaków na świecie
Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Bogdan Borusewicz zadeklarował współpracę z Polonijną Radą Konsultacyjną. Podziękował marszałek za powołanie Rady i za to, że reprezentuje ona wszystkie obszary świata, gdzie mieszkają Polacy. Podkreślił znaczenie Polaków poza granicami dla polskich spraw. Dodał, że w ostatnim czasie, w związku z trwającą wojną za naszą wschodnią granicą, istotny jest lobbing dotyczący bezpieczeństwa Polski.
Expose polonijne w październiku
Wiceminister spraw zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys mówiła o kierunkach polityki zagranicznej wobec Polonii i Polaków za granicą. Poinformowała, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraca do tradycji przedstawiania przez ministra spraw zagranicznych „expose polonijnego” w Senacie, które planowane jest w październiku.
Wiceminister zaznaczyła, że kierunkiem, na który resort spraw zagranicznych będzie kładł szczególny nacisk, jest aktywizacja młodej Polonii, nauka języka polskiego także jako języka obcego oraz prowadzenie polityki powrotowej.
W dyskusji powtarzał się wątek problemów z polskimi pośrednikami przy staraniu się o pieniądze na realizację projektów polonijnych
Koordynator ds. Polonii i Polaków poza Granicami Robert Tyszkiewicz poinformował o kierunkach pomocy Senatu w przyszłym roku. Będą to: aktywizacja młodego pokolenia, wzmocnienie środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania, rozwój struktur polonijnych, kultura, wsparcie mediów polonijnych i polskich poza granicami, edukacja polonijna, ale z położeniem nacisku na działalność edukacyjną pozaszkolną, wsparcie działań na rzecz Polaków na Wschodzie.
Andżelika Borys dziękowała za wsparcie Polski. Podkreśliła, że celem Związku Polaków na Białorusi, którego jest przewodniczącą, jest zachowanie polskości na Białorusi i w związku z tym priorytetem jest nauka języka polskiego.
W dyskusji powtarzał się wątek problemów z polskimi pośrednikami przy staraniu się o pieniądze na realizację projektów polonijnych. Członkowie Rady mówili o potrzebie stworzenia bazy danych organizacji, które otrzymały wsparcie finansowe z polskiego budżetu. Podnosili kwestię edukacji polskiej poza granicami, wskazywali na luki w edukacji obywatelskiej i wyborczej. Poruszono także kwestię przywrócenia możliwości korespondencyjnego głosowania Polakom mieszkającym poza granicami. Postulowano przeprowadzenie przeglądu polskiego ustawodawstwa dotyczącego Polonii i obywatelstwa polskiego.
Rada przyjęła uchwałę, w której opowiedziała się za przywróceniem rzeczywistej opieki Senatu nad Polonią
Na zakończenie posiedzenia Rada przyjęła uchwałę, w której opowiedziała się za przywróceniem rzeczywistej opieki Senatu nad Polonią, w tym również w zakresie rozdziału środków na wsparcie działalności polonijnej i wyraziła nadzieję, że środki na ten cel zostaną w przyszłym roku powiększone. Rada poparła kierunki i priorytety wsparcia działalności polonijnej przez Senat na 2025 r.
Rada uznała, że aktywizacja młodzieży polonijnej jest sprawą priorytetową dla Polonii na całym świecie, dlatego postuluje zorganizowanie w przyszłym roku ogólnoświatowego spotkania młodzieży polonijnej w Polsce.
Rada zaapelowała o zwiększenie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych liczby komisji wyborczych dla Polaków poza granicami oraz rozpoczęcie przygotowań do wyborów za granicą jak najwcześniej.
Rada postuluje także: przywrócenie wyborów korespondencyjnych za granicą, by dać szansę głosowania wszystkim obywatelom polskim za granicą i wycofania ustawy w tej sprawie z Trybunału Konstytucyjnego. Ponadto postuluje ustanowienie odrębnego okręgu wyborczego dla obywateli polskich mieszkających za granicą, nowelizacji ustawy o obywatelstwie, w części dotyczącej Polaków mieszkających za granicą, oraz przygotowanie kompleksowej „Ustawy o Polonii i Polakach za granicą” i zapisu o Polonii w konstytucji odpowiadającego jej znaczeniu.
Rada ponadto oczekuje odpolitycznienia relacji między Polską a Polakami za granicą
Rada zaapelowała ponadto o rozstrzyganie na początku roku konkursów na wsparcie dla Polonii i o pełną przejrzystość przyznawania środków finansowych. Ponadto dostrzega konieczność zmian w systemie występowania o środki na wsparcie dla Polonii.
Rada ponadto oczekuje odpolitycznienia relacji między Polską a Polakami za granicą. Zaapelowała także o kontynuowanie wsparcia dla Polaków na Ukrainie dotkniętych rosyjską napaścią zbrojną oraz dla naszych rodaków na Białorusi i o kontynuowanie działań na rzecz uwolnienia więzionego Andrzeja Poczobuta.
W pierwszym posiedzeniu Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu RP XI kadencji brała również udział przedstawicielka polskiej mniejszości w Republice Czeskiej – prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Helena Legowicz.