Dziś nastanie równonoc wiosenna. Mamy pierwszy dzień astronomicznej wiosny

Dziś, 20 marca 2023, dokładnie o godzinie 22:24 środkowoeuropejskiego czasu Słońce przecina równik niebieski w punkcie równonocy wiosennej zwanym też punktem Barana. Słońce przechodzi wtedy z półkuli południowej nieba na północną. Rozpoczyna się astronomiczna wiosna.

Astronomowie ogłaszają koniec zimy! Chyba wszyscy cieszymy się z faktu, że Słońce na swej drodze po ekliptyce wreszcie przetnie równik niebieski i przejdzie na półkulę północną. Po tegorocznej zimie, która miała bardzo mało pogodnych, słonecznych dni, przychodzi oczekiwana wiosna. Aura ostatnich dni fakt ten niepodważalnie potwierdza. Miejmy nadzieję, że z początkiem wiosny nastaną słoneczne dni, które skutecznie rozwieją ponure nastroje po kończącej się pochmurnej zimie.

Równonoc wiosenna

Dziś, poniedziałek 20 marca 2023, o godzinie 22:24 u nas obowiązującego środkowoeuropejskiego czasu Słońce w swojej drodze na północ znalazło się dokładnie nad równikiem niebieskim. Na północnej półkuli Ziemi rozpocznie się astronomiczna wiosna, na południowej astronomiczna jesień. Nastanie zrównanie dnia i nocy (równonoc wiosenna). Dzień i noc trwają po 12 godzin. Słońce wschodzi dokładnie nad wschodnim horyzontem i zachodzi dokładnie na zachodzie.

Od tego momentu Słońce powraca na półkulę północną i znajduje się coraz wyżej na niebie. Największe tempo tych zmian przypada na koniec marca i początek kwietnia. Niemniej jednak wysokość dziennego łuku Słońca na niebie i wynikająca z tego długość dnia będzie zwiększać się aż do letniego przesilenia (21 czerwca 2023), kiedy to dzień będzie dwa razy dłuższy od nocy.

Pierwszy dzień wiosny

Z ławek szkolnych pamiętamy, że wiosna rozpoczyna się 21 marca. W ostatnich latach niektórzy mogą być zaskoczeni datą podawaną w kalendarzu, według której wiosna rozpoczyna się dzień wcześniej. Początek astronomicznej wiosny nie jest określony tak łatwo, jak np. wiosna meteorologiczna, która rozpoczyna się co roku o północy 1 marca. Zmiana pór roku odzwierciedla obieg Ziemi wokół Słońca, a ten nie jest dany liczbą całych dni. W kalendarzu pomagamy sobie przestępnymi latami, dlatego początek astronomicznej wiosny przypada co roku w innym momencie.

W XX wieku astronomiczna wiosna rozpoczynała się 21 marca tylko na początku stulecia. Już w 1920 roku po raz pierwszy pojawia się data 20 marca i zaczyna się pojawiać coraz częściej i dziś wyraźnie dominuje. Tak będzie i w przyszłości. W XXI wieku ostatnio pierwszy wiosenny dzień przypadł na 21 marca w 2011 roku. W 2048 roku pierwszy wiosenny dzień przesunie się nawet na 19 marca i pod koniec XXI stulecia częstość występowania 19 i 20 marca będzie w przybliżeniu identyczna. Tradycyjny początek wiosny przypadnie na 21 marca dopiero w 2102 roku.

Początek wiosny to też czas świętowania

Od dziś aż do przesilenia letniego północna półkula Ziemi jest coraz dłużej oświetlona, podczas gdy południowa doświadcza coraz krótszych dni. Cała Natura reaguje na te zjawiska astronomiczne: więcej światła słonecznego, padającego pod coraz wyższym kątem, ogrzewa ziemię, zmieniając pogodę i pobudzając wzrost roślin, które dotąd odpoczywały. Także ludzie reagują na zmiany w przyrodzie, a w wielu kulturach jest to czas świętowania: Jare Gody u Słowian, Nouruz to irańskie święto nowego roku, czy japońskie Shunbun no Hi. Religia chrześcijańska przykryła początek wiosny swoimi rachunkami, jednak na podstawie równonocy oblicza się datę Wielkanocy.

Do dziś bardzo popularna jest Marzanna – kukła przedstawiająca boginię, którą w rytualny sposób palono bądź topiono w czasie wiosennego Jarego Święta, aby przywołać wiosnę. Zwyczaj ten miał zapewnić urodzaj w nadchodzącym roku.

Początek astronomicznej wiosny i data Wielkanocy

Początek wiosny ma wpływ na datę Wielkanocy, która jest ustalana jako pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni Księżyca przypadającej po 21 marca. W tym roku początek astronomicznej wiosny mamy 20 marca, pierwsza wiosenna pełnia Księżyca przypadnie na 6 kwietnia, a więc Wielkanoc w roku 2023 świętować będziemy w niedzielę 9 kwietnia.