Magda Walach
E-mail: magda@zwrot.cz
ROŻNOW POD RADHOSZCZEM / Muzeum Wołoskie w Przyrodzie w Rożnowie pod Radhoszczem to największy i najstarszy skansen w Europie Środkowej. Muzeum powstało w 1925 roku i jest narodowym zabytkiem kultury Republiki Czeskiej. Posiada ponad 100 oryginalnych budynków. Jeżeli lubicie klimat drewnianych domów, to miejsce jest dla was idealne.
Wołoskie Muzeum Przyrody podzielone jest tematycznie na trzy obszary – Drewniane Miasteczko, Wołoska Wioska i Młyńska Dolina, w których w naturalnym krajobrazie stoją oryginalne drewniane budynki przeniesione z terenu oraz rekonstrukcje historycznych budowli. Muzeum przemawia do zwiedzających w każdym wieku poprzez wystawy oparte na prawdziwych historiach osób lub całych rodzin, które żyły i pracowały w przeszłości na Wołoszczyźnie.
Twórcami Muzeum byli Alois i Bohumír Jaroňek, którzy zdecydowali się przenieść kilka drewnianych budynków z Rynku Rożnowskiego do parku miejskiego. W ten sposób stworzyli podwaliny pod przyszłe Drewniane Miasteczko.
Ceny i godziny otwarcia różnią się w zależności od tego, którą część muzeum chcecie zwiedzić.
Drewniane Miasteczko
Drewniane miasteczko jest najstarszą i najczęściej odwiedzaną częścią skansenu wołoskiego. Położone jest na terenie parku miejskiego. Dla publiczności zostało otwarty w 1925 roku i od tego czasu stopniowo się rozrasta. Zwiedzającym pokazuje sposób życia w małym miasteczku w okresie od połowy XIX wieku do pierwszej ćwierci XX wieku. W szczycie sezonu w każdy weekend odbywają się tu spotkania folklorystyczne i pokazy rzemieślnicze.
Tutaj znajduje się zespół oryginalnych drewnianych budynków przeniesionych głównie z Rynku Rożnowskiego i szerszej okolicy lub replik zbudowanych według kiedyś istniejących budynków. Zobaczyć możecie na przykład Dom Mieszczański Billa. Wyposażenie pokoi na parterze domu przedstawia życie rodziny mieszczańskiej, w tym prowadzony w domu warsztat krawiecki. W Rożnowskim Ratuszu znajduje się również urząd pocztowy. Ta część ekspozycji nie tylko zapewnia zwiedzającym stałe usługi pocztowe, ale także oferuje szeroką gamę produktów do kupienia.
W Stodole ze Štramberka znajduje się warsztat sukienniczy Aloise Slavička z Bojkovic. W Gospodzie „Na Posledním groši“ możecie spróbować tradycyjnych lokalnych potraw. Wójtostwo z Velkých Karlovic było siedzibą najzamożniejszego mieszkańca – wójta z Wielkich Karlowic. W budynku Spichlerza z Prostřední Suché znajduje się stała wystawa „Jak budowali nasi przodkowie“.
W drewnianym miasteczku zobaczyć można jeszcze unikalne ule kłodowe, Spichlerz z Heřmanic, Gospodę „U Vašků“ albo Gorzelnię z Lačnova.
Kościół św. Anny
Dominantą Drewnianego Miasteczka jest replika kościoła św. Anny z Větřkovic, wybudowanego w latach 1939-1941. W kościele znajdują się dwa ołtarze – główny z obrazem św. Anny i boczny z obrazem św. Wacława. Wokół kościoła znajduje się tzw. Vlašský Slavín z symbolicznymi i rzeczywistymi grobami osobistości, których działalność w dziedzinach kultury, sportu i nauki promowała region wołoski i przyczyniła się do jego rozwoju. Między innymi znajduje się tutaj grób małżeństwa Zátopków.
Drewniane miasteczko jest otwarte dla zwiedzających niemal przez cały rok. Zwiedzanie trwa około godziny i można je odbyć indywidualnie lub co godzinę odbywa się zwiedzanie z przewodnikiem.
Wołoska Wioska
Wołoska Wioska to największy obszar Muzeum Wołoskiego. Pierwsze budynki zostały przeniesione w 1962 roku, teren został otwarty w 1972 roku. Wnętrza domów przedstawiają sposób życia od końca XVIII wieku do lat 50. XX wieku. Większość obiektów, które tu zobaczycie, to oryginały przewiezione ze swoich pierwotnych miejsc. Budynki znajdują się na terenie, który swoimi nierównościami, ścieżkami i skupiskami drzew przypomina wiele wsi na Wołoszczyźnie. Celem było spełnienie idei ratowania tradycyjnych domów drewnianych, budynków gospodarczych i o specjalnym przeznaczeniu, które były zagrożone w swoim pierwotnym środowisku.
Na wołoskiej wsi zobaczycie nie tylko proste drewniane domy ubogich mieszkańców, ale także zagrody zamożniejszych chłopów z domami mieszkalnymi i urządzeniami gospodarczymi – stodołami, szopami i owczarniami. Można obejrzeć wnętrza wiatraka, kuźni czy warsztatu kołodzieja, a w chałupach znajdują się narzędzia pracy innych rzemieślników, takich jak tkacz, szewc czy powroźnik. Są też budynki użyteczności publicznej, które należą do społeczności wiejskiej – szkoła, kościół i gospoda.
W ciągu całego roku odbywa się tutaj szereg programów tematycznych skupiających się na zwyczajach ludowych, zabawach dziecięcych, dawnej edukacji, tradycyjnych metodach uprawy, pasterstwie i rzemiośle. Zwiedzanie obiektu możliwe jest bez przewodnika. Grupowe zwiedzanie z przewodnikiem należy rezerwować z wyprzedzeniem. W obu przypadkach zwiedzanie trwa około 2 godzin.
Młyńska Dolina
Młyńska dolina to najnowsza część muzeum, można ją zwiedzać wyłącznie z przewodnikiem. Znajduje się na terenie łąki dolinnej wokół dawnego wału wodnego, gdzie od połowy lat 70. XX wieku stopniowo powstawały budynki techniczne, dokumentujące rozwój i specjalizację gospodarki wsi w XVII-XIX wieku.
Celem Młyńskiej Doliny jest prezentowanie budynków wraz z ich wyposażeniem w użyciu, tak że można zobaczyć spilśnianie sukna, mielenie zboża, przecieranie drewna na deski, tłoczenie oleju, oczyszczanie surowego żelaza, a następnie wyrób narzędzi żelaznych. Wszystkie mechanizmy napędzane są siłą wody i są nadal funkcjonalne.
Młyńska dolina jest otwarta dla zwiedzających od maja do końca września. Od października do listopada czynna jest tylko w weekendy.