Bez niego Zaolzie i Śląsk Cieszyński nie byłyby takie same. Hohenegger już nie zapomniany

To nie tak, że o Ludwigu Hoheneggerze nikt nic nie wie. W innym razie nie ukazałaby się książka szeroko przedstawiająca tego cieszyńskiego pioniera i wynalazcę, w której znajdują się artykuły aż dwunastu autorów. Niemniej wciąż jest to postać mało znana, chociaż powoli przebijająca się do świadomości mieszkańców regionu. Przed rokiem pojawiła się tablica pamiątkowa, a teraz – nomen omen – z kolei ukazała się książka „Ludwig Hohenegger, vizionář, který předběhl svou dobu/ wizjoner, który wyprzedził swoją epokę/ Ein Visionär, der seiner Zeit voraus war” pod redakcją inż. Karela Cieślara.

Dwunastu autorów, trzy języki, jeden wizjoner

Wydarzenie promujące tą trójjęzyczną książkę – są w niej artykuły po polsku, czesku oraz niemiecku – zorganizowano w Bibliotece w Trzyńcu w piątkowe (19 września) popołudnie. Prowadzącym był architekt inż. Karel Cieślar, który, co warto przypomnieć, odpowiadał również za projekt tablicy pamiątkowej Hoheneggera wiszącej od listopada ubiegłego roku w budynku dworca w Czeskim Cieszynie.

– Prace nad tą książką trwały rok. Tak jak przez cały 2024 pracowaliśmy nad tablicą pamiątkową, tak od jej odsłonięcia pochłonięci byliśmy wydawnictwem – mówi w rozmowie ze „Zwrotem”.

Widać wyraźnie, że postać Ludwiga Hoheneggera – autora między innymi projektu linii kolejowej koszycko-bogumińskiej, modernizatora huty w Trzyńcu, twórcy nowoczesnego górnictwa w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim – ma w sobie coś wyjątkowego nawet po ponad 160 latach od jego śmierci. – Mieliśmy szczęście do ludzi. Podkreślić trzeba, że wszyscy redaktorzy odmówili przyjęcia honorarium. To wyjątkowe. W swojej rodzinie mam też germanistkę i bohemistkę, które dokonały przekładów, również bezpłatnie – gdyby nie to, książka by się nie ukazała – opowiada Cieślar.

A skąd pomysł, by znalazły się w niej artykuły w trzech językach? – Po to, by przypomnieć, że w Cieszynie mówiło się właśnie zarówno po polsku, jak i czesku i niemiecku. Hohenegger przecież z pochodzenia był Bawarczykiem – wyjaśnia architekt.

Na ponad 160 stronach książki znajdziemy artykuły przygotowane przez dwunastu autorów. Wśród nich są zarówno związani z Zaolziem (jak pastor Vlastimil Ciesar z Trzyńca, emerytowany biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Jan Wacławek, czy Karin Lednicka, tłumaczka, pisarka i wydawczyni), Śląskiem Cieszyńskim (historyk Michael Morys-Twarowski, dr hab. Aniela Różańska z Uniwersytetu Śląskiego), jak i Niemcami (dr Markus Moser).

Książka dostępna po obu stronach Olzy

Publikację można dostać po obu stronach Olzy, a nawet dalej. – Trafiła do biblioteki w Cieszynie, będzie też do kupienia w kawiarni „Kornel i Przyjaciele”. Na Zaolziu będzie w infocentrum w Trzyńcu, a także w Jabłonkowie. Wysłaliśmy ją także do Bibliotek Narodowych w Warszawie i Pradze, a także Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – wyjaśnia Karel Cieślar.

To nie koniec „hoheneggerowych” wydarzeń

Chociaż tablica upamiętniająca tego związanego z dawnym Księstwem Cieszyńskim inżyniera i geologa już wisi od blisko roku, a książka została wydana, to Karel Cieślar przyznaje, że nie będzie się „nudził”. – W listopadzie chcemy zorganizować uroczystość wręczenia Cieszynitów Uznania – zdradza „Zwrotowi”. – Tym razem odbędzie się ona w Czeskim Cieszynie, w kawiarni Avion. Mamy już nominowanych, ale oczywiście nazwisk nie zdradzę. Jak zwykle są to uznane osobistości. Muszę więc przygotować życiorysy i przekazać je kapitule nagrody, więc mam co robić – zaznacza z uśmiechem.

Cieszynity Uznania to nagroda, która ostatni raz została przyznana w 2019 roku, wtedy trafiła do rąk Renaty Putzlacher-Buchtovej i Ewy Farnej. Wcześniej otrzymywał ją między innymi Jerzy Buzek, Karol Suszka czy prof. Karol Kadłubiec. Swoją nazwę zawdzięcza właśnie cieszynitowi – skale magmowej występującej w naszym regionie, którą jako pierwszy opisał Ludwik Hohenegger.

„Jedna z najjaskrawszych gwiazd”

Dla tych, którzy zastanawiają się, czy warto sięgnąć po książkę o Ludwigu Hoheneggerze, warto przytoczyć słowa krótkiej recenzji książki autorstwa Ireny French, dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego:

„Mam nadzieję, że dożyliśmy czasów, w których obok faworyzowanej dotychczas polityki historycznej możemy w końcu wynieść na piedestał wybitne postacie w historii Śląska Cieszyńskiego, niezależnie od ich narodowości, poglądów politycznych czy wyznania. Jedną z takich najjaskrawszych gwiazd jest Ludwig Hohenegger, którego wkład w rozwój XIX-wiecznego przemysłu w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim jest trudny do przecenienia! Chylę czoła przed inicjatorami upamiętnienia i upowszechnienia wiedzy o tej postaci i dziękuję, że wskazali tą publikacją należne Ludwigowi Hoheneggerowi miejsce w historii naszej Małej Ojczyzny”

Irena French, dyrektor Muzeum Śląska Cieszyńskiego

Warto również przypomnieć naszą relację z odsłonięcia tablicy Ludwika Hoheneggera na dworcu kolejowym w Czeskim Cieszynie z listopada ubiegłego roku, a także archiwalny artykuł autorstwa Cieślara przybliżający tę postać: