pogotowie językowe

październik032022

Pogotowie językowe. Potrzebować, używać i próbować łączą się z dopełniaczem

Są takie czasowniki, które wymagają użycia po sobie dopełniacza (kogo? czego?), a nie biernika (kogo? co?). Dzisiaj skupię się na trzech czasownikach, które sprawiają coraz więcej problemów nie tylko Polakom z Zaolzia, ale ogólnie wszystkim użytkownikom języka polskiego. Są to czasowniki: potrzebować, używać i próbować. W języku polskim czasowniki wymagają po sobie wyrazu w konkretnym przypadku – to tak zwane związki rządu. Czasowniki potrzebować, używać i próbować łączą się z dopełniaczem (kogo? czego?), a nie biernikiem (kogo? co?). Czyli mówimy: Potrzebuję nowego komputera. A nie: Potrzebuję nowy komputer. Anna użyła nowej szczoteczki do zębów. A nie: Anna użyła nową szczoteczkę do zębów. Kamil próbował wszystkiego, nawet liczenia baranów, a i tak nie mógł zasnąć. A nie: Kamil próbował wszystko, nawet liczenie baranów, a i tak nie mógł zasnąć. Pamiętajmy! Potrzebuję czegoś. Używam czegoś. Próbuję czegoś.

wrzesień212022

Pogotowie językowe. Dedykowany wiersz czy produkt?

Mówi się, że język angielski to lingua franca naszych czasów. Po angielsku oglądamy filmy i seriale, filmiki w serwisie YouTube, czasami czytamy wiadomości na portalach informacyjnych. Można powiedzieć, że każdy z nas, mniej lub bardziej, jest otoczony językiem angielskim. Jak się można domyślić, ma on wpływ na nasz język ojczysty. W języku polskim jest mnóstwo słów, ale i całych fraz, czy nawet związków frazeologicznych, które zadomowiły się w języku polskim chyba na dobre. Jednym z nich jest 'dedykowany' (z ang. to dedicate) w znaczeniu 'przeznaczony do użycia', 'służący do', np.: Na rynku dostępnych jest mnóstwo specjalnych olejów dedykowanych do silników na gaz. Niepowlekany papier satynowany dedykowany do kolorowych kopiarek i drukarek laserowych. Dostęp do wymienionych usług umożliwia terminal, który kryje dedykowany komputer do zastosowań telewizji cyfrowej. Autor dedykował książkę swoim rodzicom Wszyscy wiemy, że czasownika 'dedykować' używamy wtedy, gdy chcemy komuś ofiarować w symbolicznym darze dzieło lub osiągnięcie jako wyraz miłości, szacunku lub wdzięczności, np.: Autor dedykował książkę swoim rodzicom.…

październik292019

Lesznych, Leszen?

Cześć, mam pytanie za 100 punktów: Jeżeli jest Leszna Górna i Leszna Dolna, to historia będzie obu Lesznych czy obu Leszen, jak napisał autor pewnego tekstu. Dzięki I.K. (więcej…)

maj032019

Ekspercka czy ekspertcka?

Witej Irek, Mam wątpliwość i zapytanie zarazem, poprawnie jest komisja ekspercka czy też komisja ekspretcka? Dziękuję uprzejmie za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie L. R. (więcej…)

marzec022019

Pogotowie językowe: w-we, z-ze

Dzień dobry, pytanie jest proste: kiedy piszemy „w“, a kiedy „we“, kiedy „z“, a kiedy „ze“. (więcej…)

wrzesień242017

Niepolski język polski

„Trudno obecnie zrozumieć młodych ludzi.“ Takie zdanie pokutuje w społeczeństwie już od dawna. Od wieków można rzec, nawet od tysiącleci. (więcej…)

wrzesień202017

Początek roku szkolnego szczęśliwie za nami…

Codziennie rano: Budzikom śmierć! Trzeba się spieszyć: herbata, śniadanie, umyć zęby, twarz, ubrać się, uczesać. Tyle tego! O czymś zapomnieliśmy? (więcej…)

sierpień052017

Kyrpce czy kierpce?

Czy to w porządku, że mówimy i piszemy „kyrpce Macieja”, kiedy w słowniku języka polskiego znaleźć można tylko „kierpec”, a w liczbie mnogiej „kierpce”? (więcej…)

czerwiec072017

POGOTOWIE JĘZYKOWE: Nazwy szkół i nie tylko

Szanowny Panie Ekspercie, czy mógłby mi Pan udzielić odpowiedzi na następujące pytania? (więcej…)

luty132017

Jak to jest z balem

Jak to jest z balem, czyli zabawą, a balem, czyli pniem drewnianym? Kiedy jest bali, kiedy jest balów? (więcej…)

styczeń122017

Słowo roku

Święta minęły i zabawa sylwestrowo-noworoczna miło i pogodnie. Nikomu na szczęście żaden problem językowy nie stanął ością w gardle. Nowy rok oprócz nowego liczebnika przyniósł nam również niespodziankę w postaci zimowej aury. W tym czasie najprzyjemniej jest siedzieć sobie przy domowym ognisku, w temperaturze o kilkadziesiąt stopni Celsjusza wyższej od tej panującej na zewnątrz i czytać książki w wygodnym fotelu. (więcej…)

grudzień212016

Pomyłki, które śmieszą nie tylko u dzieci

Dzieci wiele radości nam sprawiają. Czasem rozczulają do łez. Mają na to swoje niezawodne sposoby. Dziś pragnę przedstawić jeden z nich. (więcej…)

grudzień012016

Nowy „Zwrot” w drodze do czytelnika

REGION / Nasi czytelnicy z pewnością mają już w ręku kolejny numer „Zwrotu”, a w nim m.in. wywiad z Katarzyną Kantor, dyrygent Chóru Męskiego Gorol. (więcej…)