’Nabity’ i 'wybity’. Ząb, guz czy telefon?

Jak dobrze wiemy, na Zaolziu mówimy, że telefony komórkowe, laptopy i inne urządzenia 'wybijają się’, gdy wyczerpuje im się bateria. Wtedy podłączamy je do ładowarki i… 'nabijamy’. Czy w języku ogólnopolskim również mówimy, że 'wybił mi się telefon’ i muszę 'nabić telefon’? Niestety nie.

Chcąc powiedzieć, że nasz telefon się wyłączył z powodu wyładowanej baterii, mówimy, że 'telefon się wyładował’ lub ’jest wyładowany’. W języku potocznym mówimy również, że 'telefon nam padł’. Aby zaczął działać, musimy go podłączyć do ładowarki i ’naładować’.

Ładujemy również laptop, tablet, czytnik, odkurzacz, akumulator i inne urządzenia, które akumulują energię elektryczną po to, aby działać.

Czasowniki 'nabijać’ i 'wybijać’ funkcjonują w języku polskim i można powiedzieć, że mają się świetnie, jednak nie w kontekście ładowania telefonów. Wielki słownik języka polskiego pod red. Piotra Żmigrodzkiego podaje piętnaście znaczeń dla czasownika ‘wybijać’ i osiem dla czasownika ‘nabijać’.

Można więc 'wybić dziurę w ścianie’, 'wybić piłkę z pola karnego’, 'wybić nóż z ręki’, tak samo jak złodziej może 'wybić komuś telefon z  ręki’. Można też 'wybić komuś palec’, czyli spowodować przemieszczenie palca względem stawu. Można również 'wybić kogoś ze snu lub jakiejś czynności’, czyli sprawić, że ktoś nie może wrócić do snu lub przerwanej czynności. 'Wybija się’ również rytm nogą w czasie koncertu. Zegar 'wybija’ godziny.

Można natomiast 'nabić mięso na widelec’ w czasie obiadu. Można też 'nabić sobie guza’ na czole. Żołnierz 'nabija broń’, czyli umieszcza naboje w broni palnej. Można również 'nabić fajkę’, czyli napełnić ją tytoniem. Można też 'nabić wysoki rachunek’ za telefon w czasie rozmowy z ciocią z Ameryki.  W mowie potocznej natomiast można również 'nabijać się z kogoś’, czyli wyśmiewać się z kogoś.

Pamiętajmy jednak, że w języku ogólnopolskim telefon i wszelkie urządzenia elektroniczne i elektryczne 'ładujemy’.

(SG)