USTROŃ / Uroczystości związane z 81. rocznicą spalenia synagogi w Ustroniu odbędą się we wtorek 15 września przed pomnikiem na ul. Ogrodowej. Wydarzenie rozpoczyna się o godz. 17.00.
Obchody rocznicy spalenia synagogi organizowane są w Ustroniu od 2014 roku. Organizatorem uroczystości jest Instytut Śląska Cieszyńskiego, który stara się m. in. zachować dorobek i historię społeczności żydowskiej w Cieszyńskiem.
Synagoga w Ustroniu
Ustrońska synagoga została wybudowana w latach 1901–1902, a uroczyście oddana do użytku w lipcu 1902 roku. W rzeczywistości miała status tylko domu modlitwy, nigdy też nie było tutaj stałego rabina. Pomimo to ustrońscy Żydzi zawsze uważali tę niewielką budowlę w stylu neoromańskim za synagogę.
W dniu 15 września 1939 roku synagoga została spalona przez Niemców. Przed II wojną światową w Ustroniu żyło około 110 Żydów. Ofiarą nazistów padło 77 z nich. Zginęli prawdopodobnie w 1942 roku w komorach gazowych w Auschwitz lub Treblince. Po wojnie do Ustronia wróciło tylko kilku wyznawców judaizmu, którym udało się przeżyć Holocaust.
W 1905 roku na parceli zakupionej od wójta Pawła Lipowczana i położonej na Gojach założono cmentarz żydowski. Miejsce to zostało zdewastowane podczas budowy drogi szybkiego ruchu z Wisły do Katowic w latach 70. Ocalała część została w 1994 roku włączona do cmentarza komunalnego jako kwatera żydowska.
Otto Windholz
W czerwcu 1997 roku w miejscu spalonej synagogi odsłonięto pamiątkowy obelisk z polskim i hebrajskim napisem: W tym miejscu znajdowała się synagoga żydowska, zbudowana w roku 1902, zburzona przez hitlerowców w roku 1939. Fundatorem tego pomnika był Otto Windholz, jeden z ustroniaków pochodzenia żydowskiego. W miasteczku tym przyszedł na świat w marcu 1923 roku jako syn Józefa Windholza, właściciela palarni kawy.
W czasie zawieruchy wojennej trafił do obozu pracy na Syberii. Stamtąd wraz z utworzoną w 1943 roku w Związku Radzieckim armią kościuszkowską przeszedł szlak bojowy, który zakończył w maju 1945 roku w Berlinie.
W 1968 roku był zmuszony opuścić Polskę i osiadł wraz z rodziną na stałe w Melbourne w Australii, skąd jednak utrzymywał kontakty ze swą rodzinną miejscowością. Był członkiem Towarzystwa Miłośników Ustronia. Napisał wiele artykułów o tym miasteczku i ofiarował liczne fotografie ze swych bogatych zbiorów. W uznaniu zasług Rada Miasta nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Ustronia.
Pan Otto Windholz zmarł w listopadzie 2015 roku w Melbourne. Przedtem kilkakrotnie odwiedził Ustroń. Po raz pierwszy przybył tu w 1988 roku.
Pierwsza wzmianka o Żydach w Ustroniu pochodzi z 1724 roku. Dotyczyła karczmarza Jakuba Izraela. Tamtejsza społeczność żydowska podlegała początkowo gminie w pobliskim Skoczowie. Usamodzielniła się w 1900 roku.
(gam)
Tagi: synagoga w Ustroniu, Ustroń
Komentarze
