Budynki w stylu Bauhaus można znaleźć po obu stronach Olzy

CIESZYN / Kolejną ciekawą propozycją w ramach Wakacyjnych spacerów z Zamkiem Cieszyn była wycieczka szlakiem Bauhausu poprowadzona przez Przemysława Czernka, historyka architektury, autora publikacji „Modern. Szlakiem cieszyńskiej moderny”.

Sobotni  spacer rozpoczął się, jak zwykle, przy punkcie Informacji Turystycznej na Zamku Cieszyn. Ale od razu ruszył na obecnie czeską stronę miasta. Czernek wyjaśnił, że Bauhaus był  jedną z najbardziej wpływowych szkół projektowania, symbolem nowoczesnego podejścia do architektury i sztuki użytkowej. Budynki w tym właśnie stylu zaczęły pojawiać się również nad Olzą.

Pierwszym z omówionych przez przewodnika był budynek dawnego przejścia granicznego. Dalej była kawiarnia Avion, choć ta jest rekonstrukcją pierwotnie tu istniejącego budynku, który nie przetrwał wojennej zawieruchy. A dalej szereg ciekawych budynków przy ulicy Głównej, na osiedlu ONV, przy Frydeckiej, Strzelniczej, na tzw. Matterówce po polskiej stronie.

– To, co dotyka obecnie polską i czeską architekturę modernistyczną, to termomodernizm i pasteloza – mówił zatrzymując się przy gimnazjum w Czeskim Cieszynie, dawnej szkole dziewczęcej, który to budynek uznał za najlepszy przykład Bauhausu w czystej formie.

Równie dobrym przykładem jest budynek czeskocieszyńskiej poczty z 1931 roku. – Ten budynek może być przykładem pewnego kompromisu pomiędzy prostym, awangardowym stylem, a pewnymi zmiękczeniami tego stylu poprzez np. zastosowanie podłużnego okna w stylu termometr, które ułatwiało wietrzenie klatki schodowej – tłumaczył. Zauważył też, że bardzo awangardowe było wnętrze poczty, które już się nie zachowało, zobaczyć można go jedynie na starych fotografiach, które pokazała zwiedzającym.

Dalej wycieczka udała się ulicą Strzelniczą na polską stronę.

– Korzenie modernizmu w stylu Bauhausu tkwią w seryjnej produkcji przemysłowej. W architekturze, która była ściśle podporządkowana technologii. W przypadku architektury przemysłowej jej forma jest ściśle podporządkowana technologii produkcji. Architektura jest niczym szwajcarski zegarek. Musi być dobrze naoliwioną maszyną. Estetyka ma służyć technologii, a nie na odwrót. Forma jest podporządkowana funkcji. To przeniosło się później, ale znacznie później, na architekturę mieszkalną, użyteczności publicznej – wyjaśniał przy zakładach Celmy Czernek, wskazując na różnicę pomiędzy wybudowanymi w tym samym czasie budynkami hali produkcyjnej oraz biurowym i mieszkalnym.

A na zakończenie była nie lada gratka dla wycieczkowiczów. Można było zwiedzić, również od środka, willę Elizy Niemcowej na rogu ulic 3 Maja i Sienkiewicza.

(indi)