Spacery ze Zwrotem: Pałac w Zebrzydowicach

W Zebrzydowicach gotycka twierdza, jak pisał Mariusz Makowski w książce „Szlacheckie Siedziby na Śląsku Cieszyńskim”, istniała już w XV wieku. W XVIII zaś wieku nowi właściciele – baronowie Mattencloit przebudowali ją na barokowy pałac.

Takim oglądać możemy go dzisiaj, choć budynek, który dziś zobaczymy, to rekonstrukcja dawnego pałacu, który spłonął w ostatnim roku II Wojny Światowej.

Makowski zwraca uwagę, że usytuowanie budynku świadczy o tym, iż ówczesna pierwsza twierdza miała charakter obronny. A o tym, że pierwotny budynek był budowlą gotycką, świadczą znajdujące się we fragmentach muru cegły dużego formatu o układzie polskim.

„W kolejnych wiekach zamek, jak i same Zebrzydowice, zmieniały właścicieli. Wpierw, pod koniec XV wieku należały do „jednej z najstarszych śląskich szlacheckich rodzin ze staropolskiego szczepu Korniców. W 1524 nabył je Jerzy Liszka z Niemieckiej Lutyni. (…) Od końca XVI do XVIII wieku Zebrzydowice stały się przedmiotem licznych transakcji i rodzinnych działów.

Dopiero w 1747 r wieś kupiło małżeństwo Franciszka Ludwika i Marii Agnieszki  baronów von Mattencloitów. W rękach ich potomków przetrwała majętność ponad 140 lat, zaś zamek przeżył okres swej największej świetności. W 1764 nastąpiła gruntowna przebudowa starej „twierdzy”, która wtedy zatraciła cechy obronne na rzecz funkcji reprezentacyjno-mieszkalnych. Tak powstał piętrowy pałac na rzucie prostokąta w stylu niemieckiego baroku. (…)

Po drugiej stronie pałacu rozciągał się prawie dwuhektarowy park. Całość założenia posiadała charakter popularnej na Śląsku Cieszyńskim osiemnastowiecznej magnackiej rezydencji. (…) W rękach rodu von Mattencloitów pozostawały Zebrzydowice do 1888 roku, kiedy kupili je hrabiowie Larischowie von Mönnichowie z Karwiny.”

Pałac całkowicie spłonął w 1945 roku. Zrekonstruowano go na przełomie lat 50 i 60-tych XX wieku i od tego czasu pełni funkcje kulturalne. Oprócz restauracji znajduje się tam Gminny Ośrodek Kultury i Punkt Informacji Turystycznej. A za pałacem Ośrodek Sportów Wodnych „Młyńszczok”, o którym już pisaliśmy tutaj. 

(indi)