Zabytki kartograficzne w Książnicy

CIESZYN / Kolejne spotkanie z cyklu „Cymelia i osobliwości Książnicy Cieszyńskiej” poświęcone było materiałom kartograficznym znajdującym się w zbiorach biblioteki. Mapę geologiczną  Ludwiga Hoheneggera oraz globus Josepha Jüttnera przedstawiły panie: Jolanta Sztuchlik oraz Łucja Brzeżycka.

Najstarsza mapa Śląska Cieszyńskiego została wydana w roku 1861  w wydawnictwie Justus Perthes Geographische Anstalt Gotha. Jej twórcą był pochodzący z Bawarii Ludwig Hohenegger, który w Cieszynie objął stanowisko kierownika zakładów górniczych i hutniczych Komory Cieszyńskiej.

Bawarski geolog modernizował  huty m.in w Trzyńcu w Baszce i w Węgierskiej Górce, a dzięki szeroko zakrojonym pracom geologicznym na Śląsku Cieszyńskim, odkrył nowe złoża węgla i rudy żelaznej, m.in. w okolicach Pietwałdu i Karwiny. Zawdzięczamy mu również autorstwo pierwszego projektu bogumińsko-koszyciej linii kolejowej, który został jednak zrealizowany dopiero po jego śmierci.

Kolejnym zabytkiem kartograficznym, znajdującym się w zbiorach księdza Leopolda Szersznika, jest  globus, pochodzący z roku 1839. Wykonał go Josef Jüttner, kartograf wojskowy, znany z wyrysowania pierwszego planu Pragi.

Globus wykonano zgodnie z istniejącą ówcześnie wiedzą geograficzną, dlatego np. południk zerowy przebiega inaczej, niż w dzisiejszych mapach. Są na nim również wyznaczone linie ważniejszych wypraw morskich.

W pewnym okresie swojego istnienia został bardzo zniszczony i zdewastowany. Przetarcie szmatą spowodowało trwałe uszkodzenie odbitki graficznej i głębokie wtarcie brudu do środka. Dzięki solidnej pracy konserwatorskiej, wykonanej w ramach pracy dyplomowej przez panią Aleksandrę Ciesielczyk, został staranie odnowiony, a właściwie zrekonstruowany.

Dowiedzieliśmy się również, ze tuż  przed zorganizowaniem pokazu, pani prelegentka przeżywała chwilę grozy, kiedy sprzątaczka o mały włos nie wytarła szmatą odtworzonego globusu.

(EC)